بازیگر، تهیه کننده متولد 1965
رابرت داونی جونیور (Robert Downey Jr)، متولد ۴ آوریل ۱۹۶۵، بازیگر و تهیهکننده آمریکایی است که داستانی پرفراز و نشیب از اعتیاد و مشکلات قانونی تا تبدیل شدن به یکی از پردرآمدترین و محبوبترین ستارههای سینما را رقم زده است.
مجله فوربز جونیور را در سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ پردرآمدترین بازیگر جهان معرفی کرد و مجله تایم در سال ۲۰۰۸ نام او را در فهرست ۱۰۰ نفر از افراد تأثیرگذار جهان قرار داد. تا سال ۲۰۱۸، فیلمهای داونی در مجموع بیش از ۴٫۸ میلیارد دلار در گیشه فروش داشتهاند و او را به سومین ستاره گیشه ایالات متحده در تمام دورانها تبدیل کردهاند.
داونی نخستین تجربه بازیگری خود را در فیلمی به کارگردانی پدرش با نام “پوند” کسب کرد. بازی درخشان او در نقش چارلی چاپلین در فیلم “چاپلین” (۱۹۹۲) نامزدی جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد و جایزه بفتای بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای او به ارمغان آورد.
پس از گذراندن دوران سخت اعتیاد و رهایی از زندان، داونی با بازی در سریال “الی مکبل” به جمع بازیگران این سریال محبوب پیوست و توانست جایزه گلدن گلوب را از آن خود کند.
با بازی در فیلمهای “کیس کیس بنگ بنگ” (۲۰۰۵) و “زودیاک” (۲۰۰۷) بار دیگر نام خود را در میان ستارگان سینما مطرح کرد و برای بازی در فیلم کمدی “تندر استوایی” (۲۰۰۸) نامزد دومین جایزه اسکار خود در بخش بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد.
نقشآفرینی در نقش “مرد آهنی” در دنیای سینمایی مارول از سال ۲۰۰۸ نقطه عطفی در کارنامه داونی به شمار میرود. او در فیلمهای متعددی از این مجموعه در نقش مرد آهنی ظاهر شد و این نقش را به یکی از محبوبترین شخصیتهای سینمایی بدل کرد. نخستین فیلم او در این نقش، “مرد آهنی” (۲۰۰۸) بود و با “انتقامجویان: پایان بازی” (۲۰۱۹) به پایان رسید.
داونی همچنین در دو فیلم “شرلوک هولمز” (۲۰۰۹) و “شرلوک هلمز: بازی سایهها” (۲۰۱۱) به ایفای نقش این کارآگاه مشهور پرداخته است. این دو فیلم که توسط گای ریچی کارگردانی شدهاند، هر کدام بیش از ۵۰۰ میلیون دلار در گیشه فروش داشتهاند. قسمت نخست این فیلم داونی را برنده جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش اول مرد کرد.
داونی در فیلمهای درام “قاضی” (۲۰۱۴) و “اوپنهایمر” (۲۰۲۳) نیز به ایفای نقشهای درخشانی پرداخته است. او برای بازی در نقش لوئیس استراوس در فیلم “اوپنهایمر”، برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد.